Waarom tegenwoordig veel mensen melk slecht verdragen

Melk geeft veel gezondheidsklachten

Tegenwoordig kunnen veel mensen melk niet goed verdragen. Sommigen weten het, omdat ze er bijvoorbeeld buikpijn of diarree van krijgen. Anderen verdragen het niet, maar hebben hier geen weet van. Vaak omdat ze hun klachten niet in verband brengen met melk. Denk bijvoorbeeld aan eczeem, astma, als kind vaak last van middenoorontsteking en dergelijke.

Toch lijkt het zo dat mensen vroeger (tot de jaren 60 en 70) melk over het algemeen goed verdroegen. Wat is er dan veranderd?

Melk vroeger en nu

Tot de jaren 60 en 70 hadden we andere koeienrassen dan nu. We hadden bijvoorbeeld de Fries bonte koe, de Groningse blaarkop, de Lakenvelder en dergelijke. Deze rassen gaven aanzienlijk minder melk dan de huidige koe. 

In Amerika hadden ze  destijds al de Holsteiner. Een ras dat groter is dan onze vroegere rassen, er ongeveer gelijk uitziet als de Fries bonte koe (de Holsteiners zijn ook zwart bont) en als belangrijkste verschil voor de landbouw, meer melk geeft.

Caseïne - melkeiwit

Het grootste verschil is de melk is het verschil in melkeiwitten van de oude koeienrassen en de huidige Holsteiner koe. Melkeiwitten worden ook wel caseïne genoemd.

Soorten caseïne

Er zijn verschillende soorten melkeiwitten, caseïne, in de melk. De vroegere koeienrassen produceerden voornamelijk A2-melk. Terwijl de huidige melk veelal A1-melk is.

melk

Zoals je ziet bevat melk van de oude koeienrassen eigenlijk alleen casamorfine 8. Deze type melk wordt al zo’n 5000 jaar gebruikt door mensen en over het algemeen redelijk goed verdragen. 

Er is op dit moment nog weinig onderzoek gedaan naar casomorfine 8, maar het vermoeden bestaat dat als je dit type eiwit niet goed verdraagt het kan zorgen voor postnatale depressie en postnatale psychose. Daarnaast remt casomorfine 8 het ACE-enzym. Dit kan tot gevolg hebben dat je last krijgt van kriebelhoest, lage bloeddruk en duizeligheid.

De huidige melk bevat voornamelijk A1 type eiwitten. Het bevat vier soorten casomorfine die we tot de jaren 60 niet kenden. Deze casomorfines zijn de reden waarom tegenwoordig veel mensen slecht verdragen.

Vooral casomorfine 7 is berucht. Er is een sterke relatie met allergieën en astma. Casomorfine 7 zorgt ervoor dat serotonine minder goed werkt (meer depressieve gevoelens) en het wordt in verband gebracht met meer dan 100 aandoeningen.

Fermentatie

Door fermentatie van de melk wordt casomorfine afgebroken. Producten als yoghurt en karnemelk die op basis van melkzuurbacterieën worden geproduceerd worden daarom vaak wel verdragen. Wil je graag zuivelproducten eten, dan zijn deze een betere optie.

Link van casomorfine naar exorfinen

In het woord casomorfine vind je ook het woord morfine en dat is geen toeval. Ik zal proberen uit te leggen hoe dat zit.

We hebben een endorfine systeem in ons lichaam dat een heleboel andere lichaamssystemen aanstuurt. Endorfine stuurt bijvoorbeeld allerlei neurotransmitters zoals glutamaat, GABA en dopamine aan.

Er zijn drie soorten endorfines. De MOR, de DOR en de KOR. De MOR zorgt bijvoorbeeld voor de pijnstilling, maar stuurt ook het geheugen aan. En zo kennen we morfine (MOR + endorfine = morfine) als pijnstillers. Maar als je deze een aantal weken gebruikt merken mensen vaak ook dat het geheugen slechter wordt.

Endorfines zijn lichaamseigen stoffen. Alle stoffen die zich wel aan de endorfinereceptoren kunnen binden, maar niet lichaamseigen zijn, worden exorfines genoemd. Morfine is dus een soort exorfine.

Welke voedingsmiddelen bevatten exorfinen

Nu gaan we de sprong nemen naar voedsel. Er bestaan een aantal voedingsmiddelen die, als deze niet volledig verdragen/afgebroken worden, exorfines vrijgeven in het lichaam. Casomorfine is zo’n stof. Dus als je de melkeiwitten niet goed verdraagt/verteert komen er exorfines van melk vrij in je lichaam. Naast melk zorgen voornamelijk de gluten en de soja ook voor het vrijkomen van exorfines. Dat is gelijk de reden waarom tarwe, melk en soja vaak zo slecht wordt verdagen. (gefermenteerde melk, tarwe en soja wordt meestal veel beter verdragen. Denk aan yoghurt en zuurdesembrood die, mits goed bereid, glutenvrij is.)

Deze exorfines nemen de plaats in van je lichaamseigen endorfine en bezetten (naast endorfine) de endorfinereceptoren. Dit zorgt ervoor dat het endorfinesysteem niet goed genoeg meer kan functioneren en veroorzaakt een reeks van psychische- en lichamelijk klachten.

Wil je meer lezen over het endorfinesysteem, dan vind je de blog hiervan onderaan de pagina.

Waarom deze foto

Ik heb een agrarische achtergrond en ik hoor vaak dat mensen melkkoeien zielig vinden. Ik denk daar wat genuanceerder over. Boeren geven in de regel veel om hun vee. Ze staan dag en nacht voor hun dieren klaar. Het boerenleven moet je in het bloed zitten, anders is het niet vol te houden.

Uiteraard levert de melk die hun koeien produceren de inkomsten van het bedrijf, dus een goede opbrengst is essentieel voor het boerenbedrijf. Zeker omdat het boerenleven tegenwoordig geen vetpot is.

Ik zie graag de koeien in de wei staan. Helaas wordt het door de huidige regelgeving steeds moeilijker voor boeren om rendabel te blijven draaien. Daardoor zie je steeds meer koeien op stal blijven staan, al komt daar tegenwoordig vaak veel licht en frisse buitenlucht binnen, om een zo constant mogelijk product (melk) te kunnen leveren.

Als de koeien in het voorjaar weer het weiland in kunnen zie je vaak taferelen zoals op deze foto. Daarom deze foto van een stel melkkoeien die plezier hebben.

Waarom tegenwoordig veel mensen melk slecht verdragen Read More »